Learning Outcomes:

Eolas ginearálta ar an gcineál saothair a tháinig ó dhaoine sa Ghaeltacht san fhichiú haois, agus ar an tslí ar spreag daoine ón taobh amuigh iad chun cuntas a thabhairt ar a saol féin, nó ar chuid dá saol.
Tuiscint ar fhorbairt agus ar fhorás na dírbheathaisnéise Gaeilge.
Cumas dhá aiste acadúla a scríobh bunaithe ar ábhar an chúrsa.

Indicative Module Content:

Staidéar ar dhá leabhar a tháinig ó cheantair Ghaeltachta san fhichiú haois:

1. Mo bhealach féin (1940) le Seosamh Mac Grianna ó Ranna Feirste.
2. Fiche blian ag fás (1933) le Muiris Ó Súilleabháin ón mBlascaod Mór.

Student Effort Type	Hours
Lectures	22
Specified Learning Activities	50
Autonomous Student Learning	28
Total	100

Learning Requirements:

Léamh agus scríobh na Gaeilge; tuiscint ar an nGaeilge labhartha; taithí ar thaifead na Gaeilge.

Not applicable to this module.
 

Assessment Strategy  

Description	Timing		Component Scale		% of Final Grade
Assignment(Including Essay): Aiste (2,500-3,000 focal) ar fiú 50% de na marcanna í.		n/a	Alternative linear conversion grade scale 40%	No	50

 

Resit In	Terminal Exam
Autumn	No

• Feedback individually to students, post-assessment
• Group/class feedback, post-assessment

Cuirfear aiseolas ar fáil do na mic léinn chomh luath agus is féidir tar éis do phíosa éigin measúnaithe a bheith grádaithe. Cuirfidh sé seo ar chumas na mac léinn úsáid a bhaint as an gcomhairle áirithe sin. Please note that you must not submit contents generated by Artificial Intelligence (AI) technologies as part of your coursework, assignment, and assessment submitted to this module. This falls in line with the ‘RED’ category of the College of A&H’s ‘AI traffic light’ system. Further information on the traffic light system is on the College AI Futures website. Apart from contents directly generated by AI, uses of AI technologies in the following fields are also not permitted in any assignment, assessment or thesis: Correction: Correct spelling, grammar and punctuation Translation: Translate passages of text Citation: Arrange references according to a particular citation style Improvement: Improve the style and tone of writing Feedback: Get feedback on drafts Unpacking: Unpack an assignment prompt to better understand it Brainstorming: Brainstorm a topic to gather a range of approaches Planning: Generate a research plan Structuring: Devise a structure for a piece of writing based on an abstract, introduction, or general ideas Revision: Revise a piece of writing If you submit AI-generated content, the submission may be marked as FAILED. You may also be in breach of the UCD Student Plagiarism Policy.

Ginearálta:
Breatnach, Pádraig A., 2004: ‘Tréigint an Bhlascaoid (1953–2003), Éigse 34, 193-5.
Harrison, Alan, 2001: ‘Review Article: Blasket Literature’, Irish University Review (Autumn/Winter), 488¬94.
Jordan, John, 1977: The Pleasures of Gaelic Literature. Dublin.
Lysaght, Patricia, 2006: ‘Paradise Lost? Leaving the Great Blasket’, Béaloideas 74, 155–206.
Mac Eoin, Gearóid, 1969: ‘Twentieth-century Irish Literature’ in Brian Ó Cuív (ed.), A View of the Irish Language, 57–69. Dublin.
Mac Gonagle, Noel, 1988: ‘Writing in Irish since 1880’ in Thomas Bartlett et. al. (ed.), Irish Studies. A General Introduction, 98–114. Dublin.
MacLochlainn, Alf, 2010: ‘Blasket Island Life and Work, 1919-23’, Journal of the Kerry Archaeological and Historical Society 10, 115–41.
Nic Eoin, Máirín, 1982: An Litríocht Réigiúnach. Baile Átha Cliath.
—, 1992–1993: ‘Ó An tOileánach go dtí Kinderszenen — an Toise Dírbheathaisnéiseach i bPrós-Scríbhneoireacht na Gaeilge’, The Irish Review 13, 14–21.
—, 1998: ‘An tÚdar, an Téacs agus an Criticeoir’ in Máire Ní Annracháin, Bríona Nic Dhiarmada (eag.), Téacs agus Comhthéacs: Gnéithe de Chritic na Gaeilge, 64–93. Baile Átha Cliath.
—, 2007: ‘Twentieth-Century Gaelic Autobiography: From lieux de mémoire to Narratives of Self-Invention’ in Liam Harte (ed.), Modern Irish Autobiography: Self, Nation and Society, 132–55. Hampshire.
Ó Cadhain, Máirtín, 1967: ‘Mo Scéal Féin’, Comhar (Deireadh Fómhair), 19–24.
Ó Conaire, Breandán, 2000: ‘An Chuimhne, an Fhírinne agus an Dírbheathaisnéis’ in Mícheál Ó Cearúil (eag.), Aimsir Óg 2, cuid 2, 27–33.
—, 2007: ‘An Dírbheathaisnéis: Genre, Coincheap nó Cíor Thuathail? Smaointe ar Nádúr na Tuairisce Beatha’, Léann 1, 1–35.
Ó Dúshláine, Tadhg, 1974: ‘Litríocht as Ithir an Dúchais’, Léachtaí Cholm Cille 5, 54–68.
—, 2007: ‘“Mairg a Dhéanfadh Deimhin dá Dhúchas”: Ceird na Beathaisnéise’, Bliainiris 7, 113–28.
Ó Háinle, Cathal, ‘ An Focal ‘Dírbheathaisnéis’ agus Téarmaí Gaolmhara’ in Máirtín Ó Briain, Pádraig Ó Héalaí (eag.), Téada Dúchais: Aistí in Ómós don Ollamh Breandán Ó Madagáin, 297–312. Conamara.
Ó Héalaí, Pádraig, 1970: ‘An Bheathaisnéis mar Litríocht’, Léachtaí Cholm Cille 1, 34–40.
O’Leary, Philip, 2004: Gaelic Prose in the Irish Free State 1922–1939. Dublin.
Ó Tuama, Seán, 1975–1976: ‘The Other Tradition: Some Highlights of Modern Fiction in Irish’ in Patrick Rafroidi, Maurice Harmon (eds), The Irish Novel in our Time, 31–47. Lille.
—, g.d: ‘Úrscéalta agus Faisnéisí Beatha na Gaelige: na Buaicphointí’ in ibid., Cúirt, Tuath agus Bruachbhaile: Aistí agus Dréachtaí Liteartha, 84–96. Baile Átha Cliath.
Smith, Sidonie, Watson, Julia, 1996: Getting a Life: Everyday Uses of Autobiography. Minneapolis.
Titley, Alan, 1991: An tÚrscéal Gaeilge. Baile Átha Cliath.
—, 1992: ‘Eochairsciath an Úrscéil’, Comhar 51/5 (Bealtaine), 200–4.


Seosamh Mac Grianna, Mo bhealach féin (1940)

de Bléine, Padaí, 2019: ‘Céim ar an Bhealach: Spléachadh ar an Chéad Chaibidil de Mo Bhealach Féin le Seosamh Mac Grianna’, Léann Teanga: An Reiviú 2019, 17–28.
de Brún, Fionntán, 2002: Seosamh Mac Grianna: an Mhéin Rúin. Baile Átha Cliath.
—, 2016a: ‘“Mise Liom Féin Lom Dáiríre”: Seosamh Mac Grianna agus Leathchairde a Linne’, Léachtaí Cholm Cille 46, 64–81.
—, 2016b: ‘An Griannach Abú’, Comhar 76/4 (Aibreán), 16–19.
—, 2016c: ‘Cúrsaí Litríochta: An Griannach Abú’, Comhar 76/5 (Bealtaine), 18–20.
Kiberd, Declan, 1993: ‘Mo Bhealach Féin: Idir Dhá Thraidisiún’ in ibid, Idir Dhá Chultúr, 173–95. Baile Átha Cliath.
Mac an Bheatha, Proinsias, 1970: Seosamh Mac Grianna agus Cúrsaí Eile. Baile Átha Cliath.
Mac Congáil, Nollaig, 1978: ‘An Óige ag Mac Grianna’, Comhar 37/11 (Samhain), 14–16.
—, 1983: ‘An Bheirt Ghriannach — Clann na hAon Mháthara’, Irisleabhar Mhá Nuad, 20–32.
—, 1990: Seosamh Mac Grianna / Iolann Fionn: Clár Saothair. Baile Átha Cliath.
—, 2005: ‘The Evening Press and the Evening Telegraph 1932. Aistí le Seosamh Mac Grianna’, Feasta (Bealtaine), 39–42 (Meitheamh), 25–8.
Ó Conchubhair, Brian, 2015, ‘Úrscéalta Gaeilge an Fichiú hAois’ Comhar 75/7 (Iúil), 14–17.
Ó Croiligh, Oilibhéar, 1967: ‘Idir Dhá Cheann na hImní’, Irisleabhar Mhá Nuad, 12–25.
—, 1972: Bealach Mhic Grianna: Tráchtaireacht agus Treoir don Leabhar Mo Bhealach Féin. Corcaigh.
Ó Dochartaigh, Liam, 1974: ‘Mac na Míchomhairle: Smaointe ar Mo Bhealach Féin’, Irisleabhar Mhá Nuad, 60–72.
—, 1981: ‘Mo Bhealach Féin: Saothar Nualitríochta’, Scríobh 5, 240–6.
Ó Muirí, Damien, 1976: ‘Seosamh Mac Grianna agus Wild Wales’, Irisleabhar Mhá Nuad, 47–58.
—, Pól, 1992: ‘In Aghaidh an Easa: Súil ar Shaothar Sheosaimh Mhic Ghrianna’, Comhar 51 (Bealtaine), 205–10.
—, 1999: A Flight from Shadow. Belfast.
—, 2007: Seosamh Mac Grianna. Míreanna Saoil. Indreabhán.
Ó Riain, Gordon, 2004: ‘Mo Bhealach Féin, an Fhírinne agus an Fhilíocht’, Bliainiris, 108–36.
Titley, Alan, 1992: ‘Eochairsciath an Úrscéil’, Comhar 51/5 (Bealtaine), 200–4.
Uí Chonghaile, Eibhlín, 1976: ‘Téamaí i saothar Sheosaimh Mhic Ghrianna’, Comhar 35/7 (Iúil), 7–8.


Muiris Ó Súilleabháin, Fiche blian ag fás (1933)

Binchy, Daniel A., 1934: ‘Two Blasket Autobiographies’, Studies 23, 545–60.
MacLochlainn, Alf, 2010: ‘Blasket Island Life and Work, 1919-23’, Journal of the Kerry Archaeological and Historical Society 10, 115–41.
Newman, Stiofán, 2013: ‘Fiche Blian ag Fás’ in Seán Ó Coileáin, Liam P. Ó Murchú, Pádraigín Riggs (eag.), Séimhfhear Suairc: Aistí in Ómós don Ollamh Breandán Ó Conchúir (An Daingean, 2013), 124–38.
Ní Aimhirgín, Nuala, 1983: Muiris Ó Súilleabháin: Saol agus Saothar. Maigh Nuad.
Nic Eoin, Máirín, 1982: An Litríocht Réigiúnach. Baile Átha Cliath.
Ó Tuama, Seán, 1975–6: ‘The Other Tradition: Some Highlights of Modern Fiction in Irish’ in Patrick Rafroidi, Maurice Harmon (eds), The Irish Novel in our Time, 31–47. Lille.
—, g.d: ‘Úrscéalta agus Faisnéisí Beatha na Gaelige: na Buaicphointí, in ibid., Cúirt, Tuath agus Bruachbhaile: Aistí agus Dréachtaí Liteartha, 84–96. Baile Átha Cliath.
Riggs, Pádraigín, Vance, Norman, 2005: ‘Irish Prose Fiction’ in Joe Cleary, Claire Connolly (eds), The Cambridge Companion to Modern Irish Culture, 245–66. Cambridge
Thompson, George, 1958: ‘Fiche Blian ag Fás’, Comhar (Samhain), 4–6.
Titley, Alan, 1991: An tÚrscéal Gaeilge. Baile Átha Cliath.
Tyers, Pádraig, 1982: Leoithne Aniar, 162–74. Baile an Fheirtéaraigh.