Explore UCD

UCD Home >

IR20240

Academic Year 2025/2026

An Ghaeilge ar an Scáileán (IR20240)

Subject:
Irish
College:
Arts & Humanities
School:
Irish, Celtic Stud & Folklore
Level:
2 (Intermediate)
Credits:
5
Module Coordinator:
Assoc Professor Caoimhin Mac Giolla Leith
Trimester:
Spring
Mode of Delivery:
On Campus
Internship Module:
No
How will I be graded?
Letter grades

Curricular information is subject to change.

Déanfar staidéar ar stair agus ar chúlra sóisialta na scannánaíochta Gaeilge ó na chéad scannáin Ghaeilge ar aghaidh go dtí scannáin agus cláracha teilifíse an lae inniu. Pléifear léann na scannánaíochta i gcomhthéacs náisiúnta agus idirnáisiúnta, comhaimseartha agus stairiúil, le béim ar theoiricí sóisialta, cultúrtha agus teangeolaíocha. Forbrófar scileanna anailíseacha a bhaineann le critic na scannánaíochta tríd síos. Pléifear forbairt agus ábhar na gcláracha Gaeilge ar RTÉ agus déanfar léirmheas ar fhorás TG4 mar stáisiún náisiúnta Gaeilge. Cuirfear béim ar scannáin agus ar chláracha nua-aimseartha i gcomhthéacs forbairtí sochtheangeolaíocha agus fheidhm na Gaeilge comhaimseartha. Díreofar aird ar leith ar scannáin Ghaeilge a eisíodh le blianta beaga anuas, 'An Cailín Ciúin' san áireamh. Féachfar ar scannáin agus ar chláracha ó sheánraí éagsúla mar chuid den mhodúl. Iarrfar ar mhic léinn féachaint ar ábhar breise taobh amuigh den seomra ranga chomh maith.

About this Module

Learning Outcomes:

Ag deireadh an mhodúil, beidh na mic léinn in ann:

1. Eolas a léiriú ar mhodhanna, ar theicnící, ar stair, ar éabhlóid agus ar ábhar chláracha agus scannán Gaeilge;
2. Aiste chritice a scríobh ar théamaí agus ar ghnéithe sochtheangeolaíocha na scannánaíochta Gaeilge;
3. Tuairisc a thabhairt ar ról na gcláracha Gaeilge i bhforbairt na teanga trí chéile;
4. Anailís a dhéanamh ar theicnící scannánaíochta trí léirmheasanna ar shamplaí éagsúla;
5. Eolas a léiriú ar chomhthéacs scannánaíocht na Gaeilge ar ardán domhanda na scannánaíochta Éireannaí.

Indicative Module Content:

Ábhar samplach: Forbhreathnú ar sheachadadh na Gaeilge ar an scáileán

An scannán mar sheánra liteartha

Cúlra na scannánaíochta Gaeilge

Scannáin agus cláracha faisnéise

Cúlra RTÉ, TG4 & na cláir chomhaimseartha;

Drámaíocht: gearrscannáin & fadscannáin chomhaimseartha

Fadhbanna sóisialta ar an scáileán

Léiriú na Gaeltachta ar an scáileán

Cás-staidéar ar fhadscannáin ar leith






Student Effort Hours:
Student Effort Type Hours
Lectures

20

Specified Learning Activities

20

Autonomous Student Learning

60

Total

100


Approaches to Teaching and Learning:
Sa mhodúl seo, bainfear úsáid as:

- léachtaí

- ceardlanna ar scileanna anailíseacha

- fóram plé sna léachtaí

- foghlaim ghníomhach

- cás-stáidéir

- léirmheasanna criticiúla

- aiste chritice

- scrúdú

Requirements, Exclusions and Recommendations
Learning Requirements:

Tuiscint ar an nGaeilge labhartha agus scríofa


Module Requisites and Incompatibles
Incompatibles:
IR30070 - An Ghaeilge ar an Scáileán


 

Assessment Strategy
Description Timing Component Scale Must Pass Component % of Final Grade In Module Component Repeat Offered
Assignment(Including Essay): Aiste (2,000 focal) ar Chuid A den mhodúl Week 7 Standard conversion grade scale 40% No
35
No
Exam (In-person): Scrúdú ar Chuid B den mhodúl End of trimester
Duration:
2 hr(s)
Standard conversion grade scale 40% No
50
No
Reflective Assignment: Cuntas seachtainiúil ar chláir/scannáin Ghaeilge ar leith Week 2, Week 3, Week 4, Week 5, Week 6 Standard conversion grade scale 40% No
15
No

Carry forward of passed components
Yes
 

Resit In Terminal Exam
Summer No
Please see Student Jargon Buster for more information about remediation types and timing. 

Feedback Strategy/Strategies

• Feedback individually to students, post-assessment
• Group/class feedback, post-assessment

How will my Feedback be Delivered?

Léirmheasanna: aiseolas ar líne trí Brightspace Aistí critice: aiseolas don rang iomlán agus do gach mac léinn faoi seach

Cuid A

Barton, Ruth - Irish National Cinema (London/New York: Routledge, 2004), pp. 179-182, 190.
- ‘Irish Independents: The emergence of a critical, independent cinema in the 1970 and 1980s’, 85-112, in Barton, op. cit.

Bowman, John Window and Mirror. RTÉ Television 1961-2011 (Dublin: Collins Press, 2011)

Carroll, Noel ‘Introducing Film Evaluation’, Reinventing Film Studies (Gledhill, Christine & Williams, Linda (ed.)) (New York: Oxford University Press, 2000), pp. 265-278.

Finlay, Gavin ‘“Celluloid Menace” art or the essential habit of the age?’ History Ireland, Sept/Oct 2007, vol. 15, pp. 35-40.

Hourigan, Niamh ‘Framing Processes and the Celtic Television Campaigns’, Irish Journal of Sociology, vol.8, pp.49-70. (1998)
‘New Social Movement Theory and Minority Language Television Campaigns’, European Journal of Communication, vol.16/1, pp.77-100.

Howell, W.J. (1982) ‘Bilingual Broadcasting and the Survival of Authentic Culture in Wales and Ireland’, Journal of Communication, vol.32, pp.39-54.

Lysaght, Ruth, ‘Pobal Sobail: Ros na Rún, TG4 and Reality’ in Ruth
Barton & Harvey O'Brien, Keeping it Real: Irish Film and Television ( Wallflower Press, London and New York 2004), pp. 147-158.

Mac Aonghusa, Proinsias ‘Mar a bunaíodh Amharclann na Mainistreach’, Bliainiris 2003 (Ó hUiginn, Ruairí/ Mac Cóil, Liam (eag.)) (Rath Cairn: Carbad 2003), pp. 9-42.

Mac Congáil, Nollaig ‘Man of Aran agus Scannán Gaeilge le Robert Flaherty’ Feasta Feabhra 2003, 19-21; Márta 2003, pp. 19-21.

Mc Loone, Martin - Irish Film. The emergence of a Contemporary Cinema (London: British Film Institute, 2000), pp.14-21.
- ‘The First Wave: Indigenous Film in the 1970s and 1980s’, pp. 131-150, in McLoone op.cit..

Monks, Robert Cinema Ireland. A database of Irish films and filmmakers 1896-1986, (Dublin 1996: The Arts Council et al.), (dlúthdhiosca)

Morash, Christopher A History of the Media in Ireland (Cambridge: Cambridge University Press, 2010), Chptrs. 4, 5, 6 & 7.

Ní Cheilleachair, Sorcha ‘Daniel O’Hara is ainm dom’, Foinse 5 Nollaig 2004.

Nic Eoin, Máirín ‘An tArrachtach Binn’: TG4 agus Cultúr na Gaeilge’ in O’Connell et al, TG4@10 (Gaillimh: Cló Iar-Chonnachta 2008), lgh. 51-67.

O’Brien, Harvey The Real Ireland. The Evolution of Ireland in documentary film (Manchester: Manchester University Press, 2004)
[go háirithe Caib. 3 (‘Projecting the past: history and ideology’) lgh. 101-140 ar Mise Éire, Saoirse 7rl.]

Ó Catháin, Brian ‘Oidhche Sheanchais le Robert J. Flaherty; An chéad scannán Gaeilge dá ndearnadh’, Bliainiris 2004 (Rath Cairn: Carbad 2004), lgh. 151-235.

Ó Gairbhí, Seán Tadhg Súil Eile (Baile Átha Cliath, Cois Life: 2017)

Ó Marcaigh, Fiachra ‘Scannáin’, Comhar, Samhain 1981, lch. 16

Ó Meara, Muiris ‘Súil ar Scannánaíocht na Gaeilge’, Comhar, Meitheamh 2009, lgh. 15-23.

Pramaggiore, M. and Film. A Critical Introduction (Second Edition) (Boston Allyn
Wallis, T. & Bacon Education International, 2007) [go háirithe caibidlí 1, 2, 6 (Camera Angles) & 8 (Music)]

Rockett, Kevin ‘Breakthroughs’ in Kevin Rockett, Luke Gibbons & Martin McLoone, Cinema and Ireland (New York: Syracuse Univerity Press, 1988), pp. 127-144.

Watson, Iarfhlaith Broadcasting in Irish (Dublin: Four Courts Press, 2003), pp. 116-128.

Cuid B
Carty, Ciarán, ‘A West with Warts’, [léirmheas ar Poitín] Sunday Independent, 26/2/1978, 31.

Gillespie, Michael Patrick, The Myth of an Irish Cinema: Approaching Irish-Themed Films (Syracuse University Press, Syracuse, New York 2008) [trácht anseo is ansiúd ar shaothar Bhob Quinn].

McArthur, Colin, ‘The cultural necessity of a Poor Celtic cinema’, in Hill, J., McLoone, M. & Hainsworth, P. (eds.) Border Crossings: Film in Ireland, Britain and Europe (I.I.S./BFI, Belfast 1994) 112-125.

Quinn, Bob, ‘Irish Cinema at the Crossroads: A Filmmakers’ Symposium’, Cinéaste xxiv (2/3) (Contemporary Irish Cinema Supplement) 73.

Quinn, Bob, Maverick: A Dissident View of Broadcasting Today (Brandon, Dingle 2001).

White, Jerry, ‘Arguing with Ethnography: The Films of Bob Quinn and Pierre Perrault’, Cinema Journal 42.2 (2003) 101-124.

White, Jerry, ‘The Films of Bob Quinn: Towards an Irish Third Cinema’, CineAction 37 (1995) 3-7. [Feic www.conamara.org/essay]

Name Role
Assoc Professor Caoimhin Mac Giolla Leith Lecturer / Co-Lecturer
Mr Emil Trahan Lecturer / Co-Lecturer

Timetabling information is displayed only for guidance purposes, relates to the current Academic Year only and is subject to change.
Spring Lecture Offering 1 Week(s) - 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26, 29, 30, 31, 32, 33 Wed 15:00 - 16:50